Szynszyla

Długość ciała 20-40 cm, ogona 7,5-20 cm, waga 370-450 g. Srebrzyste, perłowoszare futro jest miękkie i gęste, a ogon pokryty długimi, sztywnymi włosami. Oczy oraz uszy duże. Żyje w koloniach, składających się z ok. stu osobników, zamieszkujących tereny skaliste w górach północnej Chile na wysokości od ok. 3000 do 5000 m n.p.m.^[3][2] Żywi się roślinnością wysokogórską. Dawniej liczna, obecnie ze względu na cenione futerko została niemal zupełnie wytrzebiona. Często jest hodowana na fermach jak i w domach. Szynszyle często skaczą dwunożnie, ale przeważnie poruszają się na wszystkich czterech kończynach. W odróżnieniu od innych gryzoni zwierzęta te żyją dość długo - nawet do 20 lat. Pomimo, że na wolności szynszyle zostały sklasyfikowane, jako narażone wyginięciem szynszyle domowe można hodować bez rejestracji i ograniczeń. Szynszyla dzika podlega całkowitej ochronie. Są to zwierzęta o zdecydowanie trybie nocnym.

Gryzonie te są świetnie przystosowane do trudnych warunków atmosferycznych występujących w ich środowisku naturalnym. Zamieszkują w szczelinach skalnych, grotach, małych przedsionkach tworzących się w usypiskach kamieni. Aby przeżyć na tak suchym obszarze w okresie zmniejszonego dostępu do życiodajnej wody, wykorzystują nawet poranną rosę i jej krople nagromadzone na skałach. Ich gęste futerko ma nie tylko walory estetyczne, lecz także ochronne - przede wszystkim zabezpiecza przed zimnem albo przegrzaniem i uniemożliwia zagnieżdżenie się pcheł lub innych pasożytów. Jasne ubarwienie upodabnia do otoczenia stanowiąc naturalną osłonę przed atakami drapieżników. Dieta szynszyli, które są roślinożerne, jest ograniczona przez suchość i jałowość ich środowiska naturalnego i składa się z różnego rodzaju traw, liści, kory, bulw, dostępnych owoców, korzeni. Szynszyle mają silne, tylne nogi, dzięki którym są bardzo zwinne, ruchliwe i skoczne. Są w stanie skoczyć na wysokość 1,80m. Pomaga im to w ucieczce od drapieżników, jakimi są lisy, niektóre ptaki lub węże.

U szynszyli zaznacza się dymorfizm płciowy w rozmiarach ciała zwierząt - samice są nieznacznie większe od samców. Posiadają one dobrze rozwinięty przewód pokarmowy i uzębienie przystosowane jest do trawienia i rozdrabniania pokarmu o dużej zawartości błonnika.

Odmiany barwne szynszyli:

• Standard – występujący w trzech odcieniach (jasny, średni i ciemny). W trakcie hodowli tych zwierząt zaczęły pojawiać się odmiany barwne, które rozpowszechniły się wśród hodowców.
• Mahoniowa dominująca (Ebony) – otrzymana stosunkowo niedawno, cechuje się ona prawie czarnym umaszczeniem całego tułowia, łącznie z bokami i brzuchem.
• Czarna aksamitna (Gunninga) – najbardziej znana i najcenniejsza z dominujących mutacji. Charakteryzuje się czarnym umaszczeniem na głowie, karku i grzbiecie, na brzuchu występuje biały pas a boki mają kolor szary standard. Futerko w dotyku jest trochę inne niż u standardów – bardziej aksamitne
• Węglowa (Charcoal) – zaobserwowana została po raz pierwszy na kilku fermach w Kalifornii, wyglądem bardzo zbliżona jest do mahoniowej jednak ich okrywa włosowa jest mniej jedwabista.
• Biała albinotyczna (Albino) – zaobserwowana w początku lat sześćdziesiątych charakteryzuje się zupełnym brakiem pigmentacji włosów, skóry i oczu. Ubarwienie włosów jest zupełnie białe, oczy czerwone.
• Biała recesywna (Stone white) – Pojawiła się w 1963 roku. Nie cieszy się jednak obecnie zainteresowaniem, ze względu na wadliwą strukturę okrywy oraz wady genetyczne np. częsty wrodzony brak oczu u homozygoty (gen ten nie jest w pełni recesywny). Heterozygoty mają wygląd zbliżony do standardów, z rubinowymi oczami.
• Mglista (Misty) – Barwa okrywy ciemnoszara, nieczysta. Odmiana ta nie ma większego znaczenia.
• Beżowa polska (pp) – pojawiła się na fermie Władysława Rżewskiego w Grywałdzie w 1968 roku. Cechuje ją jasno-beżowa barwa okrywy, biała na brzuchu. Oczy koloru czerwonej porzeczki. Niedawno została zaliczona do polskich odmian rodzimych.
• Beżowa recesywna (Sulivan Beige) – pojawiła się we wczesnych latach sześćdziesiątych
• Beżowa recesywna (Wellman Beige) – ubarwienie nieco ciemniejsze niż u dwóch powyższych, okrywa posiada lekki różowy odcień, oczy ciemnobrunatne.
• Szafirowa (Shapphire) – pojawienie się jej datuje się na połowę lat sześćdziesiątych w Indianie. Odmiana ta posiada piękne delikatne i gęste futro, z jedwabistym połyskiem i stalowoniebieskim kolorem, zaznaczonym woalem i białym brzuchem. Wadą tych zwierząt jest stosunkowo mała masa ciała – u dorosłych osobników średnio 350 g.
• Fioletowa (Violet) – pochodzi z Rodezji pojawiła się w 1967 roku. Posiada ciemnofioletowy grzbiet, szaroniebieski boki i biały brzuch

Żywienie

Do szynszylowych przysmaków należą przede wszystkim:
- granulat,
- sianko,
- suszone owoce (rodzynki, figi, banany) dawkowane w niewielkich ilościach;
- gałązki do pogryzania.

Rozmnażanie

Ciąża szynszyli trwa ok. 111 dni. Szynszylowa mama rodzi ok. 1-4 młodych, które po upływie godziny od narodzin samodzielnie biegają po klatce.

Choroby szynszyli leczy lekarz weterynarii. Hodowca nie powinien się tym zajmować. Jego zadaniem jest robienie wszystkiego, aby nie dopuścić do zachorowania gryzoni. Samemu można leczyć tylko mało szkodliwą biegunkę. Lekarstwem może być węgiel drzewny lub suszone jagody. W przypadku zaparcia podaje się szynszylom olej parafinowy lub kalomel, które mają działanie przeczyszczające. Inne choroby szynszyli, takie jak kichanie, drgawki, wysięki z oczu lub nosa, wychudzenie, wzdęcie itp. należy bezzwłocznie zgłosić się do weterynarza. Samemu można tylko pogorszyć sytuację.

Wśród obowiązków hodowcy jest między innymi kąpanie szynszyli. Usuwa to z futra gryzoni tłuszcz i brud. Przydatny w tej czynności jest pył kąpielowy, który można zakupić lub wykonać samemu z mieszaniny piasku i talku. Ilość talku nie powinna być jednak zbyt duża, gdyż może to spowodować rozwinięcie się choroby płuc lub górnych dróg oddechowych. Wielu chorobom można zapobiec, jeśli się wie, jak pielęgnować szynszyle. Zanim więc zacznie się hodowlę, warto szczegółowo przestudiować zwyczaje i potrzeby tych gryzoni.