Rodzina Poecilidae – Piêkniczkowate

Mieczyk

Ojczyzna: Te ryby akwariowe pochodz± z zachodniej Afryk od Gwinea do Nigerii.

Morfologia: Wygl±d w naturze wyró¿nia siê kilka gatunków tej ryby. G³ównie posiadaj± one oliwkowozielony grzbiet, boki cia³a ¿ó³tozielone, ³uski ciemniej zaznaczone. Wzd³u¿ cia³a ci±gnie siê, od otworu gêbowego do nasady p³etwy ogonowej, zygzakowaty, w±ski pas o ceglastej barwie. W akwariach wyhodowano kilkana¶cie odmian barwnych tego gatunku: czerwone, czarne, czerwono-czarne, ¿ó³tawe, br±zowawe, zielono-czarne, albinotyczne, pomarañczowe, wielobarwne i szereg innych. Wszystkie te formy krzy¿uj± siê swobodnie miêdzy sob±. Równie¿ specjalnie wyselekcjonowano formy o wyd³u¿onych p³etwach.D³ugo¶æ ryby akwariowe tego gatunku dorastaj± do, samice do 12 cm, samce bez mieczowatego wyrostka p³etwy ogonowej do 10 cm. W za ma³ych akwariach mieczyki silnie kar³owaciej±.

Cechy p³ciowe samiec obdarzony jest w p³etwê odbytow± przekszta³con± w gonopodium, a doln± czê¶æ p³etwy ogonowej wyci±gniêt± w mieczowaty wyrostek.

Hodowla: Charakter s± to ryby akwariowe zgodne oraz towarzyskie, tylko miêdzy samcami dochodziæ mo¿e do walk o supremacjê. Ich negatywnym skutkom zapobiega dostatecznie du¿y zbiornik z mo¿liwo¶ci± ukrycia siê w¶ród ro¶lin oraz wiêksza liczba egzemplarzy. Mieczyki Hellera s± do¶æ ruchliwe, przebywaj± równie chêtnie w ca³ej toni wody.

Akwarium du¿e do specjalnie du¿ego, jasno o¶wietlone, czê¶ciowo zaro¶niête. Woda powinna byæ ¶rednio twarda lub twarda, o lekko zasadowym odczynie pH 7,2-7,7, regularnie znacznie od¶wie¿ana !, o temperaturze oko³o 22-25°C. Ryby znosz± równie¿ d³ugotrwa³e obni¿ki temperatury nawet do 16°C, ale przy racjonalnej hodowli nie jest to za bardzo wskazane. Nie lubi± natomiast starej wody oraz wody o odczynie kwa¶nym.

Rozmna¿anie: Rozmna¿anie jest bardzo ³atwe, samica, która ma urodziæ m³ode ma pêkaty brzuch. Izolujemy j± w osobnym, dobrze zaro¶niêtym obsadzonym akwarium równie¿ powinny byæ ro¶liny p³ywaj±ce!, obficie karmimy, a po urodzeniu m³odych od³awiamy samice. Wychów m³odych rybek jest nieproblematyczny,  jedz± od razu te same pokarmy, co ryby doros³e tego gatunku, co najwy¿ej trzeba je odpowiednio rozdrobniæ. Wyrastaj± w takich samych warunkach, co osobniki doros³e. Mieczyki rozmna¿ane takim sposobem s± jednak z regu³y stosunkowo niskiej jako¶ci i po wyro¶niêciu zwykle nie przypominaj± piêknych, rasowych egzemplarzy, które mo¿na czêsto ogl±daæ na ilustracjach i wystawach. Uzyskanie takich ryb akwariowych jest znacznie bardziej pracoch³onne i o wiele trudniejsze, a i oczywi¶cie wymaga tak¿e pewnego do¶wiadczenia. Niezbêdne stworzenie jest odpowiednich warunków: krzy¿owanie ze sob± tylko specjalnie wybranych egzemplarzy. Wymaga to doboru ryb i rozdzielenia odpowiednio wcze¶nie dojrzewaj±cych samców i samic, aby nie dopu¶ciæ do przypadkowych krzy¿owañ. Wychów narybku musi byæ prowadzony w do¶æ du¿ym akwarium, przy czêstym od¶wie¿aniu wody. W³a¶ciwo¶ci wody powinny byæ takie, jak podano wy¿ej. Zalecane jest o¶wietlenie s³oneczne przez kilka godzin na dobê. W wy¿ywieniu narybku niezbêdny jest urozmaicony pokarm, przy czym ro¶linny szczególnie glony powinien stanowiæ ponad po³owê podawanego pokarmu. Jest to warunkiem prawid³owego wzrostu, wykszta³cenia piêknych barw i rozwoju p³etw u form d³ugop³etwych. W pokarmie narybku czerwono ubarwionych mieczyków wskazany jest spory udzia³ czerwono zabarwionych rozwielitek, co sprzyja intensywniejszym barwom tej ryby akwariowej. Niezbêdna jest oczywi¶cie sta³a selekcja wzrastaj±cych m³odych rybek, gdy¿ tylko czê¶æ egzemplarzy wykazuje po¿±dane, dekoracyjne cechy. Gdy¿ regu³y mniej dekoracyjne, zdzicza³e osobniki s± bardziej ¿ywotne i konkurencyjne musz± byæ eliminowane ze wspólnej hodowli z okazami o po¿±danych cechach.

Zmienniak plamisty

Ojczyzna: Wystêpuj± w po³udniowym Meksyku, Gwatemali.

Morfologia: Wygl±d odmiana dzika zmiennika ma szarooliwkowe cia³o, na bokach z b³êkitnym lub zielonkawym po³yskiem. Brzuch ma nieco ja¶niejszy, u podstawy p³etwy ogonowej dwie ciemne plamy. Formy tej nie spotkamy prawie w akwariach, popularne s± natomiast inne, wyhodowane sztucznie, znacznie bardziej kolorowe, zwane przez akwarystów platynkami lub p³atkami. Znane s± platynki o zabarwieniu czerwonym, cielistym, ¿ó³tym, czarnym, a tak¿e wielobarwne.

D³ugo¶æ do 6 cm, samiec mniejszy. Cechy p³ciowe samiec ma p³etwê odbytow± przekszta³con± w gonopodium.

Hodowla: Charakter, akwarium, woda, pokarm i rozmna¿anie s± podobne, jak w przypadku mieczyka Hellera. Zmienniaki mo¿na z powodzeniem hodowaæ w akwarium ¶redniej wielko¶ci.

Rozmna¿anie: -

Gupik pawie oczko

Ojczyzna: Wystêpuj± pierwotnie w pó³nocnej Brazylii, Gujanie, Wenezueli, na Barbadosie i Trynidadzie. Wsiedlony równie¿ do wielu wód Meksyku, po³udnia USA, Madagaskaru, Indii, zachodniej Afryki, wyspy Jawa, W³och

Morfologia: Wygl±d forma dzika tego gatunku ryb jest do¶æ niepozorna i prawie ju¿ w ogóle nie spotykana w akwariach. W akwariach oczywi¶cie wyhodowano szereg form standardowych, ró¿ni±cych siê bardzo mocno kszta³tem p³etw samców oraz ubarwieniem. Samce s± z przewa¿nie bardzo kolorowe, wielobarwne, w najrozmaitsze wzory. Samice s± przewa¿nie zielonkawoszare, chocia¿ znanych jest ju¿ szereg standardów, których samice maj± wiêcej kolorów.

D³ugo¶æ ryby akwariowe tego gatunku dorastaj± do 6 cm, samce mniejsze. Cechy p³ciowe samiec obdarzony jest p³etwê odbytow± przekszta³con± w gonopodium. Poza tym widoczne s± wyra¼ne ró¿nice w wielko¶ci i ubarwieniu.

Hodowla: Charakter s± to ryby akwariowe zgodne i towarzyskie, musimy trzymaæ wiêcej osobników, szczególnie ³adne i ozdobne s± samce, które w racjonalnej hodowli umieszcza siê razem w du¿ej liczbie, w du¿ych akwariach. Samice poszczególnych linii hodowlanych trzyma siê osobno od siebie, w mniejszej liczbie i w mniejszych akwariach.

Akwarium gupiki znosz± praktycznie ka¿de akwarium, szczególne walory dekoracyjne ujawniaj± jednak we wspomnianych wy¿ej warunkach racjonalnej hodowli w dobrze o¶wietlonych i czê¶ciowo zaro¶niêtych akwariach.

Woda optymalnie ¶rednio twarda, chocia¿ dobrze znosi równie¿ miêkk± lub tward±, a zupe³nie dobrze równie¿ bardzo tward±. Odczyn wody oko³o obojêtnego pH 6,5-7,2, przy czym istniej± doniesienia, ¿e odczyn bardziej kwa¶ny pH 6,5-6,8 jest korzystniejszy przy hodowli form z przewag± ubarwienia czerwonego, a odczyn bardziej zasadowy pH 6,8-7,2 przy hodowli form z przewag± ubarwienia niebieskiego. Woda musi byæ regularnie znacznie od¶wie¿ana !, o temperaturze 22-25°C, a przy racjonalnej hodowli selekcyjnej nawet do 26°C. Gupiki znosz± równie¿ d³ugotrwa³e niskie temperatury 16°C, ale nie jest to wskazane.

Rozmna¿anie: Rozmna¿anie jak mieczyk Hellera, u gupika szczególnie silnie nastêpuje przy hodowli w niew³a¶ciwych warunkach i braku selekcji zjawisko dziczenia i karlenia potomstwa, które w coraz mniejszym stopniu przypomina piêkne osobniki rodzicielskie.

Molinezja black molly

Ojczyzna: -

Morfologia: Wygl±d rasowe osobniki s± smoli¶cie czarne, jednak¿e w potomstwie spotyka siê nie raz mniej ozdobne osobniki z ja¶niejszymi plamami. Szczególnie bardzo dekoracyjn± form± jest o wyd³u¿onych koñcach p³etwy ogonowej, zwana niekiedy molinezja ksiê¿ycow±. D³ugo¶æ ryby akwariowe tego gatunku dorastaj± do 7 cm, a osobniki o ¿aglowej p³etwie grzbietowej mo¿e wyrastaæ do 12 cm. Cechy p³ciowe samiec ma p³etwê odbytow± przekszta³con± w gonopodium.

Hodowla: Charakter jest to ryba akwariowa zgodna i towarzyska, najlepiej trzymaæ kilka osobników. Akwarium ¶rednie lub du¿e, czê¶ciowo dobrze zaro¶niête, jasno o¶wietlone. Woda zalecana ¶rednio twarda do bardzo twardej, o lekko zasadowym odczynie pH 7,2-7,7, stara regularnie nieznacznie od¶wie¿ana, o temperaturze 23-28°C. Zalecany jest niewielki dodatek soli kuchennej do wody (dwie p³askie ³y¿eczki na 100 I wody).

Rozmna¿anie: Rozmna¿anie jak u mieczyka Hellera. Tyle ¿e temperatura i w³a¶ciwo¶ci wody takie same, jak dla doros³ych molinezji.

Molinezja ¿aglop³etwa

Ojczyzna: Te rybki akwariowe pochodz± z Meksyk, przede wszystkim z pó³wyspu Yucatan

Morfologia: Wygl±d boki cia³a samiec ma b³êkitnozielone do oliwkowych, pokryte zielonosrebrzystymi do jasnob³êkitnych, b³yszcz±cymi plamami. A pomiêdzy plamkami ma pod³u¿ne rzêdy szarozielonych do miedziano zabarwionych, ciemniejszych punkcików. Dolna czê¶æ g³owy i brzuch ma koloru szarob³êkitnego. Na p³etwach posiada bardzo podobny wzorek, jak na bokach cia³a ryby. Generalnie typowo ubarwiona samica ma mniej b³yszcz±cych plamek na ciele, brak jej rzêdów ciemniejszych punktów, a p³etwy ma bezbarwne albo tylko z ciemniejszym rysunkiem. Akwarystyka jednak zaobserwowa³a jednak do¶æ znaczn± zmienno¶æ i wiele samic mo¿e bardzo mocno przypominaæ ubarwieniem samce. Wiadomo jest ¿e wyhodowano równie¿ szereg form w akwariach, które maj± odmienne ubarwienie od formy dzikiej. Niektóre egzemplarze s± bardzo dekoracyjne, lecz do¶æ rzadko spotykane w krajowych akwariach, gdy¿ ich reprodukcja jest pracoch³onna i trudna. D³ugo¶æ ryby akwariowe tego gatunku dorastaj± do 15 cm, lecz w akwariach czêsto znacznie mniejsza. Cechy p³ciowe samiec ma p³etwê odbytow± przekszta³con± w gonopodium, a p³etwê grzbietow± bardzo silniej rozwiniêt±, ¿aglow±.

Hodowla: Charakter s± to ryby akwariowe zgodne oraz towarzyskie, tylko miêdzy samcami dochodziæ mo¿e do walk o supremacjê. Ich negatywnym skutkom zapobiega dostatecznie du¿y zbiornik z mo¿liwo¶ci± ukrycia siê w¶ród ro¶lin oraz wiêksza liczba egzemplarzy. Mieczyki Hellera s± do¶æ ruchliwe, przebywaj± równie chêtnie w ca³ej toni wody. Dobrze skacze, niezbêdne jest dok³adne przykrycie akwarium przez akwarystê.

Akwarium powy¿ej 120 litrów, jasno o¶wietlone lubi± s³oñce!, akwarium powinno byæ czê¶ciowo zaro¶niête.

Woda zalecana ¶rednio twarda do bardzo twardej, o lekko zasadowym odczynie pH 7,2-7,7, stara regularnie nieznacznie od¶wie¿ana, o temperaturze 23-28°C. Zalecany jest niewielki dodatek soli kuchennej do wody (dwie p³askie ³y¿eczki na 100 I wody).

Rozmna¿anie: Rozmna¿anie jest bardzo podobne, jak mieczyka Hellera. W wychowie narybku bardzo wa¿ne jest du¿e akwarium, oraz obfito¶æ pokarmu ro¶linnego, poniewa¿ inaczej samcom nie wykszta³caj± siê ¿aglowe p³etwy grzbietowe, a te ryby akwariowe kar³owaciej±. Woda powinna mieæ takie same w³a¶ciwo¶ci, jak w akwarium z osobnikami doros³ymi, tylko wy¿sz± temperaturê 26-28°C. Szczególnie piêkne egzemplarze molinezji ¿aglop³etwej uzyskuje siê wychowuj±c narybek w nas³onecznionych basenach w ogrodzie, gdzie nale¿y zapewniæ odpowiedni± temperaturê wody. Oczywi¶cie w naszych warunkach klimatycznych jest to mo¿liwe w okresie od czerwca do sierpnia.